Page 20 - กำหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม นาโนเทคโนโลยี เล่ม๓
P. 20
มอก. 2691 เลม 3–2558
ุ
ั
10.3 แนวทางการสมตวอยาง
ี
ั
่
ิ
ั
ี
่
ั
ิ
ั
ุ
ั
่
การวัดการรบสมผสในสถานทีปฏบตงานตองใชการสมตวอยางหลายเทคนิคทระบไวในตารางท 2 และ
ุ
ั
่
ี
ั
ตารางท 3 รวมกันเนืองจากยังไมมวิธสมตวอยางใดเพยงวิธเดียวทใชแสดงการรบสมผสอนุภาคละอองลอย
ั
ี
ี
่
ี
ั
่
ี
ี
ุ
่
ั
้
ั
้
นาโนในอากาศได ทงนีอาจวัดจากลกษณะเฉพาะทสมพันธกับการรับสัมผัสวัสดุนาโน และใชแนวทางการ
ี
ั
ั
่
ั
่
ี
ั
ั
ิ
ิ
้
สมตวอยางทสอดคลองกับการวัดลกษณะเฉพาะนัน ๆ เพือวิเคราะหระดับการรบสมผสในสถานปฏบตงาน
ุ
ั
ั
ื
ุ
่
ั
้
ี
10.3.1 ขนแรกของการดําเนินการ ควรระบแหลงทมการปลดปลอยวัสดุนาโนกอน และ CPC เปนเครองมอท ่ ี
ื
่
ี
ิ
เหมาะสาหรบการวิเคราะหดังกลาว ในการวัดปรมาณอนุภาคนันจําเปนตองวัดปริมาณอนุภาคใน
ํ
ั
้
บรรยากาศปกติ กอนการวัดอนุภาคระหวางการผลต หรอแปรรปทมวัสดุนาโนเปนสวนประกอบ และ
ี
ู
ื
ิ
่
ี
ุ
่
ี
หากตองการตรวจวัดวัสดุนาโนชนิดใดชนิดหนึงอยางจําเพาะ ใหสมตวอยางดวยแผนกรองทเหมาะตอ
ั
่
ิ
การนําไปวิเคราะหดวยกลองจุลทรรศนอเลกตรอน การใช TEM ในการวิเคราะหทําใหระบุชนิดของ
็
อนุภาค และคาดคะเนการกระจายตวของขนาดอนุภาคได
ั
10.3.2 เมอทราบแหลงของการปลอยอนุภาคแลว ควรดําเนินการตรวจวัดพืนทผวของอนุภาคละอองลอยดวย
่
ี
ื
ิ
้
่
ื
่
ั
เครองแพรประจแบบพกพา (portable diffusion charger) และการกระจายตวของขนาดวัสดุนาโนดวย
ุ
ี
่
ื
ื
ื
่
ื
่
SMPS หรอ ELPI โดยการแสดงผลแบบอยูกับทหรอแบบสถต เครองมอวัดพืนทแบบพกพาขนาดเล็ก
้
ี
ิ
ื
ั
ี
ํ
่
ิ
สามารถนํามาใชกับผปฏบตงานหรอเจาหนาทระหวางปฏบตงานได แตอาจทาใหการปฏบตงานขาด
ิ
ิ
ิ
ั
ู
ั
ิ
ิ
ุ
ั
้
ุ
ความคลองตว นอกจากนีควรประมวลผลการสูญเสยของอนภาคละอองลอยในหลอดสมตวอยางดวย
ี
ั
่
ึ
ั
ิ
้
ิ
่
่
้
ั
ิ
่
ี
ื
่
ื
และควรพิจารณาสถานทตดตงเครองมอเหลานีอยางรอบคอบ ซงแนวทางปฏบตทีดีทีสุดคือควรวาง
ิ
ิ
ิ
ั
่
่
ื
เครองมอใกลกับบรเวณปฏบตงานของผปฏบตงาน อยางไรก็ดีควรคานึงถงขนาดของเครองมอและ
ื
ื
ํ
ิ
ื
ึ
ู
ั
ิ
๊
ตาแหนงของปลกไฟดวย
ํ
ั
10.3.3 หลงจากนันควรใชแผนกรอง หรอตะแกรงจับอนุภาคในการวเคราะหดวยกลองจุลทรรศนอเลกตรอน
็
ิ
ิ
้
ั
ื
หรอดวยวิธีทางเคมี โดยเฉพาะอยางยิงในการตรวจวัดการรับสัมผัสวัสดุนาโนชนิดใดชนิดหนึงทีสนใจ
่
่
่
ื
ั
่
ิ
ิ
ุ
ู
็
กลองจุลทรรศนอเลกตรอนใชเพือระบชนิดของอนุภาคและใหขอมลประเมนการกระจายตวของขนาด
ิ
ื
่
่
ื
ุ
อนุภาคทีสนใจ การใชเครองแคสเคดอมแพ็คเตอรสวนบคคล (personal cascade impactor) หรอเครอง
่
ื
ิ
ั
เรสไพเรเบลไซโคลนแซมเปลอร (respirable cyclone sampler) ดวยตวกรอง แมวาอาจมีขอจํากัดอยูบาง
ั
ี
ึ
่
แตชวยคดกรองอนุภาคขนาดใหญทไมตองการออกไปได และทาใหการตรวจวิเคราะหแมนยํายิงขน
้
ํ
่
ุ
ั
การวิเคราะหดวยการกรองสาหรบการปนเปอนของฝนละอองในอากาศชวยในการระบแหลงของการ
ํ
ุ
แพรกระจายของอนุภาคเหลานันได และควรปฏบตตามวิธตรวจวิเคราะหทางเคมตามมาตรฐานทวไป
ั
่
ี
ี
ิ
ิ
ั
้
้
ี
ู
การใชวิธตรวจวิเคราะหแบบบรณาการดวยเทคนิคเหลานีชวยใหตรวจหาการรับสัมผัสกับวัสดุนาโนใน
ุ
ิ
ิ
กลมผปฏบตงานได ซงนําไปสการจําแนกชนดและวัดปรมาณของวัสดุนาโนตอไป อยางไรก็ตามวิธนี ้
่
ึ
ิ
ี
ิ
ั
ู
ู
้
ั
ื
่
ิ
ี
่
ิ
ึ
ใชไดเฉพาะบรเวณทจําเพาะหรอบรเวณสมตวอยางเทานัน ซงยังมขอจํากัดทียืนยันผลการตรวจ
ุ
ี
่
ั
ั
ิ
้
ิ
ุ
วิเคราะหการปนเปอนในกลมผปฏบตงานไมไดทงหมด
ู
-18-
