Page 31 - กำหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม นาโนเทคโนโลยี เล่ม๓
P. 31
มอก. 2691 เลม 3–2558
ั
ุ
ของเสนใยไดอยางดี เสนใยนาโนสแคฟโฟลด (scaffold) สามารถใชงานไดหลายอยาง เชน อปกรณรบ
สญญาณ และเครองกรองของเหลวและแกสแบบอลทรา (ultrafiltration device for liquid and gas
ั
ั
่
ื
ี
ี
phase) การประยุกตสนใยนาโนพอลเมอรทยอยสลายไดตามธรรมชาตในทางการแพทยมไดหลายทาง
่
ิ
ิ
้
ื
่
่
้
ี
เชน วิศวกรรมเนอเยือหรอเนือเยือเทยม การควบคุมการปลดปลอยตัวยาในอวัยวะเปาหมาย ผาปดแผล
ื
การแยกโมเลกุล (molecular separation) และการฟนฟูกระดก (bone restoration)
ู
ก.6 วัสดุนาโนเลยนแบบธรรมชาต (bio-inspired nanomaterial)
ิ
ี
่
ิ
ู
ี
ี
วัสดุนาโนเลยนแบบธรรมชาต ไดนํามาใชเพือกักเก็บสารทางชวภาพโดยการหอหุมไวในแคปซล
ื
้
ั
้
่
ิ
ี
(encapsulated) หรอดูดซบบนพืนผว วัสดุนาโนเหลานีเปนสารหลากหลายชนิดทเปนหนวยโครงสรางทาง
่
ี
ชวภาพ ไขมัน เพปไทด พอลิแซ็กคาไรด ซึงใชเปนตัวนําสงยา ตัวรับสาร กรดนิวคลีอิก และสารสรางภาพ
ี
ิ
เชน ไมเซลลจากพอลเมอร (polymeric micelle) กรงกักเก็บโปรตน (protein cage architecture) อนุภาค
็
ั
ี
่
ี
นาโนมเปลอกหุมทมาจากกลมไวรส (viral-derived capsid nanoparticle) พอลเพลกซ (polyplexe) และ
ื
ุ
ิ
่
ึ
ไลโปโซม (liposome) ซงใชเปนทอลําเลียงและนํายาไปยังอวัยวะเปาหมาย ปจจุบันอยูระหวางการพัฒนา
ื
คดคนสตรจํานวนมากเพอนํายาผานไปยังระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดนหายใจ และทางผวหนัง
ู
ิ
่
ิ
ิ
ึ
็
ี
ิ
ุ
ไมเซลลมรปแบบเปนกอนผลกแขงในสารละลายโดยโมเลกลแอมฟฟลก (amphiphilic molecule) จัดเรยง
ู
ี
ี
เปนโครงสรางคลายทรงกลมโดยมแกนเปนโมเลกุลไมชอบน้าและหันสวนทชอบน้ําออกดานนอก
ี
่
ํ
ี
ี
่
มลกษณะคลายเปลอกหุมลอมรอบสวนทไมชอบน้า เปนระบบทมขนาดเสนผานศนยกลางเลกกวา 50 nm
่
็
ี
ื
ี
ํ
ู
ั
่
ี
ํ
ํ
ี
่
ี
มการเปลยนแปลงตลอดเวลา เพือใชสงยาทีไมละลายในน้า ยาหรือสารมสทชวยทาใหเห็นความแตกตาง
่
่
ี
ี
ี
่
่
่
ี
ํ
(contrast agent) มการกักเก็บไวภายในแกนทเปนโมเลกุลทีไมชอบน้า หรือเชือมกันดวยพันธะโคเวเลนซ
ี
่
กับโมเลกุลทเปนสวนประกอบของไมเซลล
ี
ุ
่
ั
ี
้
ไลโปโซมมลกษณะเปนถงเลก ๆ ปดดวยลพิดสองชน (closed lipid bilayer vesicle) ทเกิดจากการระเหยของ
็
ั
ิ
ิ
ํ
ี
ี
่
ฟอสโฟลพิดแบบแหง (dry phospholipid) โมเลกุลของยาอาจละลายในบรเวณทมน้าหรอแทรกเขาไปในชน
ั
ื
้
ิ
ั
ึ
้
ไขมนสองชนของไลโปโซม ขนอยูกับลกษณะเฉพาะทางฟสกสและเคมของยา พืนผวของไลโปโซมนน
ั
ิ
ั
ี
้
้
ิ
้
ั
เปล่ยนไปดวยลิแกนดเปาหมาย (targeting ligand) และพอลิเมอรได
ี
ี
ิ
พอลเพลกซ (polyplex) เปนการรวมตัวกันของสารทเกิดขนไดเองระหวางกรดนวคลอกและพอลแคต
ิ
็
ิ
ิ
ี
่
ึ
้
ื
ิ
ุ
ู
ไอออน (polycation) หรอไลโปโซมประจบวก (cationic liposome) หรอพอลแคตไอออนจับคกับลแกนด
ื
ิ
่
เปาหมาย หรอพอลเมอรทชอบน้า (hydrophilic polymer) และใชในการเปนตนแบบของการทรานสเฟกชน
ี
ื
ั
ิ
ํ
ู
ั
ั
(transfection) รปราง การกระจายตวของขนาด และความสามารถในการทรานสเฟกชนของสารชนิดนี ้
ุ
ขนอยูกับองคประกอบและอตราสวนประจของกรดนิวคลอกตอไขมนหรอพอลเมอรทมประจบวก ตวอยาง
ึ
ั
ื
ั
ิ
ี
ิ
่
ี
ี
้
ุ
ั
้
ิ
ั
ี
ั
่
ของพอลแคตไอออนทมการนํามาใชในการถายทอดยีนหรอเปนตนแบบในการทายีนบาบด รวมทงพอล ิ
ํ
ํ
ื
ี
แอลไลซีน (poly-L-lysine) พอลิเอทิลีนอิมีนแบบเสนตรงหรือแบบกิ่งกาน(linear-and branched-
-29-
